ادبیات نظری تحقیق مفهوم و مبانی نظارت بر مجلس شورای اسلامی
مبحث اول : مفهوم و مبانی نظارت بر مجلس شورای اسلامی
براساس قانون اساسی ، مجلس وظیفه تقنین ونظارت برعملکرد دولت را به عهده دارد . کارآمدی مجلس درانجام این مهم ، نیازمند این است که مجلس سازوکاری را بیاندیشدوبه این وسیله عملکردخودرانیز کنترل کرده وبه بهبود آن کمک کندبرخی سازوکارهادرقانون اساسی و آییننامه داخلی مجلس دراین خصوص اندیشیده شده ولی عملاًناکافی بودن آنها به اثبات رسیده است .
گفتار اوّل : معنای لغوی نظارت
نظارت ، واژهای عربی است و از مادهی نظر ومشتقات آن به معانی مختلف آورده شده است . باتوجه به لغت نامههای متعددفارسی وعربی معانی واژهی نظر عبارت است از : نگریست ، دید ، مشاهده کرد ، نگاه کرد ، ( درآن کار ) نگریست و زیر و روی آن را سنجید و آن را تامل و تدبرکرد ، بادقت نگاه کرد ، اندیشید ، فکرکرد ، چارهاندیشید ، تفحص وجستجوکرد ، میان مردم قضاوت وداوری ودادرسی کرد ، میان مردم فرمان وحکم داد ، رسیدگی وتفکرکرد ، علم یافت ، داشت ، توجه کرد ، احسان وانعام کرد ، منتظرشد .
مصدرکلمهی نظر ، نظارت است که به این معانی آورده شده است : نظرکردن ونگریستن به چیزی ، نگرش ، نگاهبانی ، پاسبانی ، مراقبت ودرتحت نظردیده بانی داشتن کاری ، هوشیاری ، فراست وکاردانی ، ناظربودن ، وزارت ، مباشرت ، سرپرستی ، دقت وتامل کردن ، درچیزی پاییدن ومراقبت کردن وگاه به معنای
تماشا گران وبینندگان است وهمچنین به معنای پاکی وپرهیزگاری .
گفتاردوّم : معنای حقوقی نظارت
ازآنجا که واژه نظارت در یک رشتهی عملی و دریک حیطه ویک موضوع کاربرد ندارد ، از این رو نمیتوان تعریف اصطلاحی اجماعی و واحدی از نظارت ارائه کرد و در هر علم ، نظارت ، معنا وکارکرد خاص خودراخواهد یافت ، ازجمله تعاریف حقوقی ای که از نظارت و ناظرشده است ، بدین شرح است :
ناظر به شخصی میگویند که عمل یا اعمال نماینده شخص یا اشخاصی را مورد توجه قرار داده وصحت وسقم آن عمل یااعمال رابه مقیاس معینی که معهود است ، می سنجد و برای این کار اختیار قانونی داشته باشد .
باتوجه به تعریف حقوقی نظارت ، مجلس شورای اسلامی نهادی است که ریشه درآرای عمومیداردوطبق ضوابط اساسی ، مدون سهم قابل توجهی ازحاکمیت درنظام سیاسی کشوررااعمال میکند . دمکراسی پارلمانی ، آنگاه که از کارآیی لازم برخوردار باشد ، رهبران سیاسی را به پاسخگویی فرا میخواند . با توجه به این واقعیت که فساد در پنهان کاری رشد و نمو میکند ، وجود دولت شفاف و پاسخگو امری ضروری است . مجلس و نمایندگان باید به نحوه ایجاد و اجرای قوانین توجه داشته باشد ، زیرا پتانسیل فساد و اجرای غلط همزاد پنهانکاری هستند . در این راستا لازم است اختیارات مجلس از جمله دسترسی نامحدود به اطلاعات دولتی و ... افزایش یابد تا از پاسخگویی ( دولت ) اطمینان حاصل شود .
گفتار سوم : سایر کاربردهای واژه نظارت
صاحبان حِرَف و رشتههای گوناگون به